Palliatieve sedatie

De palliatieve sedatie betekenis is het verminderen van het bewustzijn in de laatste levensfase. Een arts geeft u medicijnen, vaak Midazolam, waardoor u slaperig wordt. Palliatieve sedatie wordt toegepast om de klachten zoals pijn of benauwdheid aan het einde van uw leven te verlagen met als doel om de patiënt zo min mogelijk te laten lijden.

Wat is palliatieve sedatie?

Bij palliatieve sedatie geeft uw arts u medicijnen om slaperigheid op te wekken, doorgaans gebeurt dit met de sedatie medicatie Midazolam via een infuus of prik. Een palliatieve sedatie is mogelijk wanneer u zich aan het einde van uw leven bevindt en bijvoorbeeld:

• Angstig en onrustig bent
• Veel pijn hebt
• Erg benauwd bent

In veel gevallen is het niet meer mogelijk om deze klachten te verminderen met andere medicijnen. Door de Midazolam gaat u slapen en worden klachten minder tot niet meer ervaren.

Palliatieve sedatie natuurlijke dood

U overlijdt niet door de palliatieve sedatie maar door de ziekte die u heeft. Het is een natuurlijk overlijden waarbij geen klachten zijn ervaren zoals benauwdheid of ernstige pijn.

Lees ook: uitvaartverzekering afsluiten bij ziekte

Wat is sederen?

Sederen is een vorm van anesthesie waarbij opzettelijk het bewustzijn van de patiënt wordt verlaagd. Dit gebeurt met behulp van een slaapmiddel, ook wel sedativum genoemd. Naast Midazolam wordt er voor sederen ook Propofol gebruikt. Het gevolg van sederen is een diepe slaap, maar minder diep dan tijdens een narcose.

Sedatie medicatie

Sedatie medicatie wordt gebruikt door een arts of gekwalificeerd en bevoegd verpleegkundige om iemand slapende te houden. Palliatieve sedatie is een medische behandeling en geen vorm van euthanasie. 

De sedatie medicatie wordt dan ook niet toegediend met als doel het overlijden van de patiënt, eerder sterven door deze medische behandeling is niet de bedoeling.

De palliatieve sedatie middelen, maatregelen en protocollen zijn in het leven geroepen om het lijden van een stervend persoon draaglijk te maken. 

Palliatieve sedatie: hoe lang tot overlijden?

Gemiddeld duurt het een tot drie dagen voor de patiënt overlijdt. Uit de praktijk kunnen we stellen een zo kort mogelijke periode van sedatie het beste is voor de patiënt en de nabestaanden. Met name wanneer deze thuis wordt uitgevoerd. Na overlijden wordt een overlijdensakte opgemaakt met als oorzaak een natuurlijke dood.

Hoe lang duurt palliatieve sedatie?

Palliatieve sedatie duur wordt voor maximaal twee weken toegepast maar kan verschillen door de situatie van de patiënt. Het is nooit met 100% zekerheid vast te stellen wanneer iemand overlijdt. Desalniettemin is een deskundig arts in staat om te voorzien van een goede inschatting.

In de meeste gevallen duurt het vanaf de start van de medische behandeling een tot drie dagen voordat de patiënt het leven laat. Hoe langer het duurt, hoe minder positief de nabestaanden zijn over deze medische behandeling.

Kan ik wakker worden tijdens palliatieve sedatie?

In sommige gevallen lijken patiënten wakker te worden uit een diepe continue sedatie. Dit lijkt door beweging of trekkingen met het gezicht, echter betekent vaak niet dat de patiënt nog wakker wordt. In een paar kleine gevallen komt het voor of is het voorgekomen dat een patiënt toch wakker wordt met een oncomfortabel gevoel. In deze situatie wordt andere of een combinatie van sedatie medicatie toegepast.

Wanneer wordt palliatieve sedatie toegepast?

Palliatieve sedatie is door uzelf als patiënt aan te vragen maar het is ook mogelijk dat dit wordt gedaan door naaste familieleden of zorgverleners. Wanneer deze medische behandeling wordt toegepast is altijd op medische gronden beslist, een patiënt moet namelijk wel in aanmerking komen.

Naast een aantal voorwaarden is de deskundigheid van een arts essentieel. Is de patiënt wilsonbekwaam verklaard? Dan wordt de aanvraag besproken met de aangestelde vertegenwoordiger van de patiënt. Wie dit is, is vastgelegd is de wilsbeschikking. Zorg dat u deze heeft overhandigt aan een huisarts of familielid. In het geval van een uitvaartverzekering helpt een begrafenisondernemer hiermee.

Bij de volgende klachten in de laatste levensfase kan worden nagedacht over deze medische behandeling:

• Benauwdheid en ernstige pijn en vermoeidheid
• Boosheid, verdriet, angst, somberheid en onmacht
• Verminderde eetlust, diarree, verstopping of misselijkheid
• Vocht in de buik, jeuk en de hik

Palliatieve sedatie protocol

Het palliatieve sedatie protocol stelt dat deze medische behandeling niet zomaar is toegestaan. Er dient aan een aantal palliatieve sedatie voorwaarden voldaan te worden zoals bijvoorbeeld de voorwaarde dat een patiënt lijdt aan één of meerdere onbehandelbare ziekten of symptomen.

Daarnaast dient een deskundig arts een levensverwachting van niet langer dan twee weken vast te stellen. De arts zal in overleg treden met de patiënt, familie en andere zorgverleners over de te nemen beslissing.

Het precieze palliatieve sedatie protocol is terug te vinden in een overzichtelijk bestand opgesteld door de Artsenorganisatie KNMG. Hier kunt u precies terugvinden wanneer deze medische behandeling is toegestaan.

Richtlijn palliatieve sedatie

Op de website van Pallialine vindt u de richtlijn palliatieve sedatie, in deze richtlijn staat de betekenis voor deze medische behandeling als volgt genoteerd: ‘Het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase’.

U kunt deze medische behandeling ook tegenkomen onder de volgende benamingen:

• Terminale sedatie
• Diepe sedatie
• Palliatieve sedatie in de terminale fase

Verschil euthanasie en palliatieve sedatie

Palliatieve sedatie is niet hetzelfde als euthanasie. Deze medische behandeling verlaagt namelijk het bewustzijn, in tegenstelling tot euthanasie die het leven beëindigt. Het is ook geen ‘passieve euthanasie’, euthanasie eindigt altijd actief het leven.

Nadelen palliatieve sedatie

Palliatieve sedatie is een effectieve medische behandeling voor patiënten in een ondraagbare laatste levensfase. Helaas worden er ook nadelen ervaren:

• De communicatie wordt erg moeizaam en is mondeling meestal niet meer mogelijk waardoor het afscheid nemen niet als prettig wordt ervaren;
• Een patiënt onder palliatieve sedatie dient tot het sterven verzorgd te worden, volledige persoonlijke verzorging is essentieel. Denk hierbij aan wassen op bed en het verschonen van incontinentiemateriaal.
• Overdosering kan bijwerkingen zoals een delier veroorzaken
• Bijstelling en dosering van de medicatie is een dagelijkse handeling door een arts of verpleegkundige
• De patiënt kan geen beslissingen meer nemen